วิธีเปลี่ยนนิสัยเพื่อพิชิตทุกเป้าหมาย สรุปหนังสือ Tiny Habits บทที่ 04

15 พฤศจิกายน 2567



สรุปบทที่ 4 ของ Tiny Habits วิธีออกแบบสัญญาณ เพื่อให้นิสัยดีๆ เกิดขึ้นได้ง่าย

ซื้อหนังสือ
Shopee https://atth.me/go/sM8JSGLU
Lazada https://atth.me/go/sn0qNhON

หลักการในหนังสือ เรียกว่าการออกแบบพฤติกรรม ซึ่งมี 7 ขั้นตอน คือ
1. ระบุเป้าหมายให้ชัดเจน
2. มองหาตัวเลือกพฤติกรรม
3. จับคู่ตัวเองกับพฤติกรรมที่ทำได้ง่าย
4. เริ่มต้นจากเล็กๆ
5. หาสัญญาณที่ดี
6. ฉลองความสำเร็จ
7. ขยายนิสัยดีๆ

คลิปนี้จะพูดถึงข้อ 5 คือ การหาสัญญาณที่ดี

เรารู้แล้วว่าการเกิดพฤติกรรมประกอบไปด้วย 3 ปัจจัย คือ ความสามารถในการทำพฤติกรรมนั้น, แรงจูงใจที่จะทำพฤติกรรมนั้น และสัญญาณ ถ้าไม่ครบ 3 อย่างนี้ เราจะไม่ทำพฤติกรรม

เมื่อได้รับสัญญาณ เราจะทำพฤติกรรมบางอย่างแน่ ๆ ถ้าเราทำสิ่งนั้นได้ และมีแรงจูงใจที่จะทำ

คนเราตอบสนองต่อสัญญาณหลายร้อยครั้งในแต่ละวัน ทั้งที่เรารู้ตัว และไม่รู้ตัว ส่วนใหญ่เราจะไหลๆ ไปกับสัญญาณที่ไม่ได้สร้างเอง แต่บทนี้จะสอนวิธีการออกแบบสัญญาณที่ดีในการเริ่มนิสัยใหม่ครับ

แนวทางการออกแบบสัญญาณอย่างเป็นระบบ
สัญญาณมี 3 แบบครับ คือ
• สัญญาณบุคคล
• สัญญาณสิ่งแวดล้อม
• สัญญาณการกระทำ

สัญญาณบุคคล
สัญญาณชนิดนี้อาศัยบางอย่างในตัวคุณเพื่อทำพฤติกรรม เช่น การง่วงนอน คือ สัญญาณบอกว่าเราควรไปนอน

แต่ถ้าสิ่งที่เราจะทำไม่ได้เกี่ยวกับการอยู่รอดหรือเป็นเรื่องคอขาดบาดตาย เราก็พึ่งพาสัญญาณชนิดนี้ไม่ค่อยได้ เพราะเราอาจจะลืมก็ได้ว่าต้องทำอะไร

สัญญาณสิ่งแวดล้อม
คือสัญญาณจากสิ่งที่อยู่รอบตัวคุณ เช่น เพื่อนร่วมงานเตือนให้ประชุม เสียงเตือนจากโทรศัพท์ หรือโน้ตที่เขียนแปะไว้

การใช้สัญญาณแบบนี้มากเกินไปจะทำให้ได้ผลตรงข้าม คือ เราจะกลายเป็นคนที่เมินเฉยกับสัญญาณ และไม่ทำนิสัยอย่างที่เราตั้งใจ

ดังนั้นมันเลยเหมาะกับสิ่งที่คุณต้องการทำแค่ครั้งเดียวมากกว่าที่จะใช้สร้างนิสัยในระยะยาว

เราไม่สามารถตัดสัญญาณสิ่งแวดล้อมได้ 100% โดยเฉพาะสัญญาณที่มาจาก Social Media ซึ่งรับมือได้ยาก เช่น แอปเตือนว่ามีคนสนใจโพสต์ของคุณเยอะแค่ไหน มันก็ห้ามใจยากที่จะไม่กดดู

ถ้าลองใช้สัญญาณแบบนี้แล้วไม่ได้ผล ไม่ได้แปลว่าคุณทำอะไรผิด คุณแค่ต้องหาสัญญาณเตือนใหม่ที่ใช้ได้ผล อีกวิธีที่ดี คือ พยายามลดสัญญาณสิ่งแวดล้อมให้น้อยลง

แต่ยังไงก็ตาม เรามีทางเลือกที่ดีกว่าในการออกแบบสัญญาณให้ตัวเองครับ นั่นคือ…

สัญญาณการกระทำ
นี่เป็นสัญญาณหลักที่ดอกเตอร์ BJ Fogg แนะนำให้ใช้เพื่อออกแบบนิสัยใหม่ เค้าชอบสัญญาณแบบนี้มากจนตั้งชื่อให้มันว่า พฤติกรรมปักหมุด

พฤติกรรมปักหมุด คือ นิสัยบางอย่างที่คุณต้องทำแน่ๆ เป็นประจำทุกวัน เช่น ตื่นนอน แปรงฟัน เข้าห้องน้ำ อาบน้ำ ชงกาแฟ กินข้าวเช้า กินข้าวเที่ยง

วิธีการคือ แค่เอานิสัยที่คุณอยากทำ และทำได้ง่ายๆ มาต่อหลังพฤติกรรมปักหมุดแค่นั้นเอง เช่น
• หลังจากเล่นเกมเสร็จ ผมจะอ่านหนังสือ 1 ย่อหน้า
• หลังจากเข้าห้องน้ำ ผมจะวิดพื้น 2 ที
• หลังจากนั่งลงบนเก้าอี้ ผมจะจดจ่อกับลมหายใจ 5 ครั้ง

ถ้าคุณคิดว่าบางพฤติกรรมคลุมเครือเกินไป ก็สามารถเจาะไปตรงสิ่งสุดท้ายที่ทำของพฤติกรรมนั้นก็ได้ ซึ่งอาจช่วยให้ทำนิสัยใหม่ได้ง่ายขึ้น เช่น
• หลังกินข้าวเที่ยง ผมจะกระโดดตบ 2 ครั้ง
• เปลี่ยนเป็น หลังกินข้าวเที่ยงและวางช้อนลงบนจาน ผมจะกระโดดตบ 2 ครั้ง
• หลังกลับถึงบ้าน ผมจะยิ้ม 1 ครั้ง
• เปลี่ยนเป็น หลังกลับถึงบ้านและปิดประตูรถ ผมจะยิ้ม 1 ครั้ง

สิ่งสำคัญ คือ สิ่งที่เราจะทำหลังจากพฤติกรรมปักหมุด ต้องเป็นสิ่งง่ายๆ ที่ไม่ฝืนใจ เพื่อให้นิสัยใหม่ติดอยู่อยู่ในกิจวัตรประจำวันในระยะยาว

การทดลองเป็นเรื่องที่ดี
ไม่ต้องกังวลถ้าคุณสร้างนิสัยใหม่ไม่สำเร็จ เพราะนิสัยบางอย่างอาจต้องใช้เวลานานกว่าจะเจอจุดลงตัว ดังนั้นถ้าสูตรไหนทำแล้วไม่เวิร์คก็เปลี่ยนได้ตลอดเวลาครับ

จริงๆ นอกจากเรื่องสัญญาณ บทนี้ก็พูดถึงเรื่องอื่นอีกเล็กน้อย แต่ผมจะจบไว้แค่เรื่องนี้ เพราะนี่คือใจความสำคัญครับ

No Comments

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *