ใครที่อยากเปลี่ยนนิสัยแต่ทำไม่ได้ซะที หนังสือ Tiny Habits ของดอกเตอร์ BJ Fogg มีทุกคำตอบที่คุณต้องการ และข่าวดีคือทำได้ง่ายด้วย เพราะไม่ต้องอาศัยแรงจูงใจอะไรเลย
หนังสือเล่มนี้หนามาก เนื้อหาแต่ละบทค่อนข้างเยอะ ผมเลยจะแบ่งคลิปออกเป็นตอนๆ สำหรับคลิปนี้ ผมจะเล่าภาพรวมของหลักการในหนังสือให้ฟังครับ
หลักการในหนังสือ เรียกว่าการออกแบบพฤติกรรม มี 7 ขั้นตอน คือ
1. ระบุเป้าหมายให้ชัดเจน ว่าคุณต้องการอะไร
2. มองหาตัวเลือกพฤติกรรม
3. จับคู่ตัวเองกับพฤติกรรมที่ทำได้ง่าย
4. เริ่มต้นจากเล็กๆ
5. หาสัญญาณที่ดี
6. ฉลองความสำเร็จ
7. ขยายนิสัยดีๆ
ตอนนี้คุณอาจงงว่าอะไรคืออะไร เดี๋ยวผมจะทยอยเล่าให้ฟังครับ
เค้าบอกว่าเวลาที่เปลี่ยนนิสัยไม่สำเร็จ หลายคนโทษตัวเอง เช่น บางคนอยากลดความอ้วน แต่หยุดกินไม่ได้ซะที พอกินแล้วก็ยิ่งรู้สึกผิด ก็ยิ่งกินต่อ ทำให้คิดว่าตัวเองมันไม่ได้เรื่อง
แต่ข่าวดี คือ คุณไม่ได้ผิดครับ แค่คุณไม่รู้วิธีการที่ถูกต้องต่างหาก บ่อยครั้งที่แรงจูงใจและกำลังใจถูกยกขึ้นมาเป็นตัวชูโรงในการเปลี่ยนนิสัย แต่จริงๆ แล้วสองอย่างนั้นเป็นสิ่งที่มาๆ หายๆ ทำให้ใช้งานไม่ค่อยได้เท่าไหร่
หนังสือเล่มนี้จะบอกวีธีการที่ถูกต้อง ที่จะเปลี่ยนนิสัยได้ตามต้องการ โดยสิ่งแรกที่คุณต้องทำ คือ
• หยุดโทษตัวเอง
• เอาเป้าหมายของคุณมาย่อยเป็นพฤติกรรมเล็ก ๆ ที่ทำได้ง่าย ๆ
• มองความผิดพลาดเป็นครู แล้วทำให้ดีขึ้น
จากงานวิจัย เค้าพบว่ามีแค่ 3 อย่างเท่านั้นที่ทำให้คนเราเปลี่ยนนิสัยได้อย่างถาวร คือ
• ประสบการณ์ที่ยิ่งใหญ่ระดับเปลี่ยนชีวิต คนส่วนน้อยที่จะเจอประสบการณ์แบบนี้ และเราก็สร้างประสบการณ์แบบนี้ให้คนอื่นไม่ได้ด้วย ดังนั้นจึงไม่ใช่วิธีที่ดี
• อีก 2 ข้อ คือ การเปลี่ยนสิ่งแวดล้อม และการลงมือทำทีละนิด เป็นอะไรที่สร้างได้เอง และหนังสือจะโฟกัสที่ 2 ข้อนี้
หลักการกว้างๆ สำหรับการเปลี่ยนนิสัย มี 4 ขั้นตอน คือ
1. มีเป้าหมายที่ต้องการ
2. เลือกกิจวัตรประจำวันที่ต้องทำอยู่แล้ว เช่นแปรงฟัน กินข้าว เล่นเกม หรือรับโทรศัพท์ (หนังสือใช้คำว่า Anchor)
3. สร้างพฤติกรรมเล็ก ๆ ที่ทำง่ายมาก ๆ และทำได้ทันทีเมื่อกิจวัตรที่เราเลือกไว้จบลง (Behavior)
4. ฉลองความสำเร็จทันที ด้วยการชมตัวเอง เพื่อให้เกิดความรู้สึกเชิงบวก (Celebration)
ตัวอย่าง
1. เป้าหมาย คือ ผมอยากแข็งแรงขึ้น
2. กิจวัตรประจำวันที่ต้องทำอยู่แล้ว คือ เมื่อผมออกจากห้องน้ำ
3. สร้างพฤติกรรมเล็ก ๆ ที่ทำง่ายมาก ๆ คือ ผมจะกระโดดตบ 1 ครั้ง
4. เมื่อกระโดดตบแล้ว ผมจะชมตัวเองว่าเก่งมากๆ
1. เป้าหมาย คือ ผมอยากอ่านหนังสือมากขึ้น
2. กิจวัตรประจำวันที่ต้องทำอยู่แล้ว คือ เมื่อผมเล่นเกมจบ 1 เกม
3. สร้างพฤติกรรมเล็ก ๆ ที่ทำง่ายมาก ๆ คือ ผมจะอ่านหนังสือ 1 หน้า
4. เมื่ออ่านหนังสือ 1 หน้าแล้ว ผมบอกตัวเองว่าขอบคุณนะ
หนังสือจะบอกแนวทางที่ถูกต้อง เพื่อให้คุณสร้างนิสัยที่อยากทำด้วยตัวเอง ยกเว้นนิสัยสร้างสุข เป็นนิสัยเดียวที่เค้าอยากให้คุณทำทุกวันครับ
วิธีทำนิสัยสร้างสุข
1. เมื่อคุณตื่นนอน
2. ให้พูดกับตัวเองว่า วันนี้จะเป็นวันที่ยอดเยี่ยม
3. หยุดนิ่งๆ 2-3 วินาที ให้ประโยคดีๆ ซึมซาบเข้าไปในใจ
แต่ถ้าวันไหนคุณรู้สึกแย่มากๆ อาจลองเปลี่ยนเป็นคำว่า “หวังว่าวันนี้จะเป็นวันที่ยอดเยี่ยม” แทนก็ได้ เพื่อไม่ให้ฝืนความรู้สึกมากเกินไป
นิสัยเล็ก ๆ พวกนี้เป็นเหมือนเมล็ดพันธุ์ที่เราหว่านไว้ในดิน มันจะค่อย ๆ โตขึ้นและเปลี่ยนนิสัยของเราไปอย่างไม่รู้ตัวครับ
No Comments